Πολυβιταμίνες (1/2)

Oι πολυβιταμίνες (multivitamins) είναι συμπληρώματα διατροφής με βιταμίνες, μέταλλα και άλλα θρεπτικά στοιχεία. Είναι διαθέσιμα σε μορφή δισκίων, κάψουλας, παστίλιας, σκόνης, σε υγρή μορφή και ενέσιμα. Εκτός από τα ενέσιμα σκευάσματα, τα οποία χορηγούνται υπό ιατρική επίβλεψη, οι πολυβιταμίνες είναι αναγνωρισμένες από την επιτροπή Codex Alimentarius (αρχή των Ηνωμένων Εθνών για τα διατροφικά πρότυπα) ως μια από τις κατηγορίες τροφίμων. Τα πολυβιταμινούχα συμπληρώματα συνδυάζονται συνήθως με μέταλλα. Ως πολυβιταμίνες ορίζονται στις ΗΠΑ τα συμπληρώματα που περιέχουν τουλάχιστον 3 βιταμίνες και δεν περιλαμβάνουν βότανα, ορμόνες ή φάρμακα, ενώ κάθε βιταμίνη περιέχεται σε δόση κάτω από το ανώτερο ανεκτό επίπεδο. Εκτός από τις πολυβιταμίνες διατίθενται συχνά και πολυμεταλλικά συμπληρώματα.  Συγκεκριμένες ομάδες ατόμων που μπορούν να επωφεληθούν από πολυβιταμινούχα συμπληρώματα είναι τα άτομα με έντονη δραστηριότητα, άτομα που κάνουν κακή διατροφή και άτομα με υψηλό κίνδυνο εκφύλισης της ωχράς κηλίδας.

Ιστορία: Στα μέσα της δεκαετίας του 1930 οι πολυβιταμίνες άρχισαν να διατίθενται στα φαρμακεία και τα παντοπωλεία. Το 1934 η εταιρία Nutrilite παρουσίασε τα πρώτα πολυβιταμινούχα και πολυμεταλλικά συμπληρώματα σε μορφή δισκίων. Αυτά τα συμπληρώματα παρασκευάζονταν από φυσικά αποξηραμένα και συμπιεσμένα φρούτα λαχανικά και. Στις αρχές της δεκαετίας του 1940 ξεκίνησε η παραγωγή συνθετικών δισκίων.

Πολλές πολυβιταμίνες  επισημαίνονται ως προγεννητικές (prenatal), για παιδιά, για μεσήλικες, για άνω 50 +, για άντρες, γυναίκες, διαβητικούς ή για το στρες. Οι περισσότερες πολυβιταμίνες προορίζονται να λαμβάνονται μία ή δύο φορές την ημέρα, αν και μερικά σκευάσματα προοριζόμενα να καταναλώνονται 3 έως και 7 φορές την ημέρα.  Η ποικιλία των σύγχρονων πολυβιταμινούχων σκευασμάτων περιλαμβάνει προϊόντα  με τη ΣΗΠ (Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη), πολυβιταμίνες με ή χωρίς σίδηρο, πολυβιταμίνες+πολυμεταλλικά με ή χωρίς σίδηρο, υψηλότερης δραστικότητας με δοσολογία υψηλότερη της ΣΗΠ με ή χωρίς σίδηρο και πιο εξειδικευμένες φόρμουλες, όπως για τους διαβητικούς ή με αντιοξειδωτικά, φυτικά εκχυλίσματα και ανόργανα συστατικά.

Μερικές φορές ορισμένα διατροφικά στοιχεία είναι χαμηλότερα από τη ΣΗΠ για λόγους κόστους. Για παράδειγμα, η βιοτίνη, το πιο ακριβό συστατικό της των πολυβιταμινών, συνήθως προστίθεται σε μόλις 5% -30% της ΣΗΠ. Η βιοτίνη πρέπει να περιλαμβάνεται 100% βιταμινών Β ώστε αυτές να απορροφώνται από τον οργανισμό. Οι βιταμίνες Β λόγω της έλλειψης βιοτίνης δεν μπορούν να απορροφηθούν και αποβάλλονται από τον οργανισμό. Ομοίως, το βόριο και το μαγνήσιο θεωρούνται απαραίτητα για τη βιοδιαθεσιμότητα και την απορρόφηση της βιταμίνης D και του ασβεστίου. Ο σίδηρος είναι απαραίτητος σε μεγαλύτερες ποσότητες κατά την έμμηνο ρύση των γυναικών, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις και για τους άνδρες.

Τα περισσότερα πολυβιταμινούχα συμπληρώματα περιέχουν τα ακόλουθα συστατικά: βιταμίνες Α, C, D3, Ε, Κ, Β1, Β2, Β3, Β6, φολικό οξύ (Β9), Β12, Β5 (παντοθενικό οξύ),  βιοτίνη, ιωδιούχο κάλιο, χαλκό, σεληνομεθειονίνη, βόριο, ψευδάργυρο, ασβέστιο, μαγνήσιο, χρώμιο, μαγγάνιο, μολυβδαίνιο, β-καροτένιο, και σίδηρο. Άλλοι τύποι μπορεί να περιλαμβάνουν πρόσθετα συστατικά, όπως άλλα (π.χ. λουτεΐνη, λυκοπένιο), υψηλότερα από τα ποσά ΣΗΠ σε βιταμίνες Β, C ή E,  άλλες βιταμίνες του συμπλέγματος Β (ινοσιτόλη, χολίνη, PABA), βηταΐνη, βιταμίνη Κ2, λεκιθίνη και φλαβονοειδή εσπεριδοειδών.

Υπό την προϋπόθεση ότι λαμβάνονται στη συνιστώμενη δόση, οι πολυβιταμίνες είναι γενικά ασφαλείς, όπως αποδεικνύεται από έρευνες σχετικά με τις επιπτώσεις που έχουν στην υγεία οι πολυβιταμίνες.